دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه دنیای اقتصاد از لزوم تدوین برنامه‌ای مدون برای مدیریت مصرف برق خبر داد

سیدمحمدرضا مرتضوی با اشاره به این مطلب گفت: با توجه به رشد جمعیت جهان و اوج مصرف شبانه، دیر یا زود ناگزیر از تدوین برنامه‌ای دقیق و مدون برای مدیریت مصرف انرژی هستیم. وی با اشاره به فقدان چنین برنامه‌ای در کشور گفت: بدون دستیابی به راهکاری نوین در مدیریت انرژی هرگز نمی‌توانیم پله‌های ترقی را به سرعت طی کنیم. مرتضوی در ادامه با اشاره به محدودیت سوخت‌های فسیلی در جهان و آلاینده‌های ناشی از آن گفت: تداوم تامین انرژی و محدودیت منابع ما را وادار به استفاده از انرژی‌های نو و بهره‌وری حداکثری در مصرف انرژی برق خواهد کرد.

به اعتقاد این مدیر باسابقه صنعت برق، تمام توجه برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران حوزه انرژی در دو دهه اخیرمعطوف به مقوله انرژی و راهکارهای کاهش مصرف آن بوده است، چرا که با رشد جمعیت جهان و مسائل زیست‌محیطی، تولید کنونی انرژی پاسخگوی نیاز جهان نخواهد بود. وی افزود: تحولات انرژی در دهه اخیر قابل توجه است. لامپ صد وات دهه گذشته امروزه با مصرف چهار تا پنج وات تولید می‌شود.كشورهای چین و هند با جمعیتی بالای یك میلیارد اگر خود را با فناوری جدید وفق نمی‌دادند باید بالغ بر 50 برابر انرژی مصرفی لامپ‌های جدید، برای تولید انرژی هزینه می‌كردند. در حالی كه این هزینه برای تولید برق هیچ توجیهی برای این دو كشور با این حجم بالای جمعیت ندارد.

آفتاب، منبع طلایی تولید انرژی در ایران
وی با اشاره به گرمای تولید شده توسط لامپ‌ها ی قدیمی‌خاطرنشان كرد: لامپ‌ها‌ی قدیمی‌‌جدا از تولید نور، گرما نیز تولید می‌كردند و در این شرایط باید انرژی دیگری مصرف می‌شد تا گرمای تولید شده به سرما تبدیل شود؛ همین روند نیز انرژی مضاعفی را می‌طلبید. وی ادامه داد: هر جا كه صحبت از حركت، تولید نور و استفاده از انرژی است، بحث رعایت الگوی مصرف نیز وجود دارد. از سوی دیگر، تكنولوژی هر روز به كمك مصرف انرژی می‌آید. تكنولوژی بهره برداری از انرژی آزاد شده ناشی از شكاف هسته اتم و اورانیوم نیز راهی جدید برای تولید انرژی است كه حساسیت بین المللی زیادی روی آن وجود دارد.  ولی بحث مهم «افزایش بازدهی میزان انرژی» است؛ به این معنا كه در گذشته با فناوری قدیمی‌مسافت صد كیلومتر با 13 لیتر بنزین طی می‌شد، ولی فناوری افزایش بازدهی میزان انرژی موجب شده امروز همین مسیر با دو لیتر بنزین طی شود.

دبیركل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به اهمیت ذخیره انرژی اظهار کرد: در شرایط كنونی امروز باید بحث حفظ انرژی را در كشورمان جدی بگیریم. سالها پیش انگلیسی‌ها  نفت را در ایران استثمار كردند و ما توانستیم درمبارزه با استعمار و استثمار، منابع مان را در اختیار خودمان بگیریم. دقیقا مشابه نفت ، ما انرژی ارزشمندی به نام «انرژی آفتاب» داریم. در گذشته در خوزستان كسی از ارزش نفت اطلاعی نداشت و آن را «مایع سیاه بدبو» می‌خواندند و یا گاز تا چند سال پیش در ایران سوزانده می‌شد؛ ولی بعدها همین گاز در كارخانه‌های پتروشیمی‌ تجزیه شده و هر سال چندین میلیارد دلار محصولات صادر می‌شود. اگر سی سال پیش در ایران چنین ادعایی برای درآمدزایی می شد كسی باور نمی‌كرد. امروز آفتاب ایران همین حالت را دارد و منبعی طلایی برای تولید انرژی است. فناوری در آینده به سمت تولید انرژی از آفتاب می‌رود. استفاده از حرارت آفتاب و تابش آن برای ایجاد بخار، در آینده به منبعی برای تولید عظیم انرژی تبدیل خواهد شد.

احداث نیروگاههای خورشیدی در مناطق كویری
مرتضوی با اشاره به اهمیت استفاده از انرژی آفتاب خاطرنشان كرد: موضوع این تكنولوژی باید امروزه در دانشگاهها به دانشجویان تدریس شود، چرا كه اگر فناوری خود را گسترش ندهیم، در آینده بار دیگر باید از بیگانگان درخواست انرژی كنیم. بدون شك تولید انرژی در آینده به وسیله باد، آفتاب و اتم خواهد بود. پاك ترین انرژی كه در ایران به وفور یافت می‌شود نور خورشید است. باید توجه داشت كه ایران دارای كویر و سرزمین‌ها ی لم یزرع و غیر قابل آبیاری زیادی است. آفتاب در این نقاط كویری بهترین مكان برای ایجاد نیروگاههای خورشیدی است و ما باید از همین امروز مطالعات و كار روی نیروهای خورشیدی را شروع كنیم.

وی با اشاره به فناوری كشور آلمان در تولید انرژی خانه به خانه گفت: با وجود اینكه میزان تابش نور در كشور آلمان قابل مقایسه با ایران نیست، حدود 60 درصد خانه‌ها  دارای پنل خورشیدی بوده و نور ملایم پشت ابر تبدیل به انرژی الكتریكی می‌شود. پیش بینی می‌شود كه اروپا تا پایان سال2020 به تكنولوژی تولید سی درصد كل انرژی مصرفی با استفاده از نیروگاه‌ها ی تجدیدشونده برسد. با این شرایط جنگ‌ها ی سده‌های بعد تلاش برای تصرف كویرها و مناطق قدرتمند در تولید آفتاب خواهد بود، چرا كه تا 200 سال آینده منابع خاصی برای استفاده از سوخت فسیلی باقی نمی‌ماند.

وی گفت: دانشمندان ایرانی باید متوجه سه موضوع باشند: روش تولید انرژی، حركت به سمت انرژی‌های تجدید شونده  و نحوه استفاده از انرژی‌ها ی تولید شده درکشور. میزان بازدهی انرژی در ایران كمتر از بازدهی انرژی نیروگاهی در كشورهای دیگر است. نكته مهم تر روش انتقال انرژی است. امروز بیشترین ضایعات در حوزه انتقال انرژی اتفاق می‌افتد. در ایران راندمان تولید انرژی پایین بوده و حتی در خطوط انتقال نیز انرژی زیادی هدر می‌رود. پیشگیری از هدر رفتن انرژی در لوله‌های انتقال تاثیر بالایی در بهبود اقتصاد کشور دارد.  

آب كافی داریم، روش مصرف اشتباه است
دبیركل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به پیشرفت بشر در حوزه تولید برق خاطرنشان كرد: در صنایع روشنایی در دو دهه اخیر، دنیا به تحولات ساختاری گسترده‌ای رسیده و شكل تولید نور دائما در حال تغییر است. میزان انرژی مصرفی امروز برای تولید نور به ازای هر كیلووات 50 برابر كمتر شده است. برای مثال اگر در گذشته یکصد وات انرژی برای تولید 800 لومن مصرف می‌شد، این میزان امروزه با سه تا چهار وات تولید می‌شود. این مسئله پیشرفت بزرگی برای بشر است.

وی گفت: در گذشته انرژی ارزان قیمت بود و مردم هیچ اهمیتی به استفاده كمتر از برق نمی‌دادند، چرا كه هیچ تاثیری در روند زندگی آنها نداشت. ولی ما بتدریج مجبور می‌شویم قیمت تولید انرژی را واقعی كنیم تا مردم هزینه تولید انرژی را با قیمت اصلی بپردازند. این روند موجب تلاش برای صرفه جویی بیشتر در انرژی می‌
شود.در حال حاضر نور اتاق‌های معمولی صد وات است. ولی در گذشته همین میزان نور حداقل به دو هزار وات انرژی نیاز داشت. ما باید در درجه اول در تولید انرژی و سپس در مصرف انرژی تجدید نظر كنیم. امروز دیگر موضوع صرفه جویی در مصرف انرژی برای كمك به اقتصاد كشور مطرح نیست، بلكه موضوع بودن یا نبودن مطرح است.

وی با اشاره به بحران آب خاطرنشان كرد: گفته می شود که امروز یكی از بزرگترین مشكلات ایران آب است، ولی من معتقدم آب در ایران به اندازه كافی وجود دارد، ولی روش مصرف آن اشتباه است. آب علاوه بر استفاده مردم و شهروندان در صنعت و كشاورزی نیز استفاده می‌شود. ولی نكته مهم این است كه نحوه مصرف آب باید متحول شود. آبیاری قطره‌ای،روش‌ها ی مدرن آبیاری، صرفه جویی مصرف صنعتی، بازیافت آب فاضلاب و استفاده دوباره از آن برای تاسیسات صنعتی با مدیریت درست، طی پنج شش سال امكان پذیر بوده و مشكل آب كاملا مرتفع می‌شود. ولی اگر این اتفاق نیفتد با مشكلات غیر قابل جبرانی مواجه خواهیم شد. اگر تا قبل از سال 1400 این تغییرات را ایجاد نكنیم، با مشكلات عدیده‌ای در توسعه بیابان‌ها، از بین رفتن جنگل‌ها ، تالاب‌ها، كاهش منابع زیر زمینی و خشك شدن خاك مواجه شده و در این شرایط به كشوری مانند سودان تبدیل خواهیم شد. امیدوارم در این حوزه تدابیر جدی اندیشیده شود